Fakti se Adolf Hitleri në të vërtetë ishte emëruar për Çmimin Nobel të Paqes pak para shpërthimit të Luftës së Dytë Botërore, shumë pak njerëz këtë e dijnë por edhe e besojnë.
Pjesa më e madhe e procesit që rrethon Çmimet Nobel është fshehur në mister, prejse kur Bob Dylan mori Çmimin Nobel për Letërsinë vitin e kaluar: ai nuk ishte njëri prej pretendentëve dhe personi që është favorizuar nga ekspertët, raporton “Sputnik International”
Sipas përkufizimeve të vetë-imponuara të Komitetit Nobel, ekziston një rregull 50-vjeçar i konfidencialitetit për kandidatët e mëparshëm.
Megjithatë, disa nga kandidatët historikë janë bërë publike dhe nuk mund të ngrenë vetullat.
Për shumë njerëz anembanë globit, Adolf Hitleri është personifikimi i së keqes, duke qenë ndoshta diktatori më i urryer për miliona njerëz.
Më 1938, kryeministri i atëhershëm i Britanisë, Neville Chamberlain, arriti në shtëpi me Marrëveshjen historike të Mynihut, si ndërmjetës midis fuqive të mëdha të Evropës, duke përjashtuar Bashkimin Sovjetik.
Gjermania, Britania, Franca dhe Italia në thelb i lejuan Hitlerit të aneksonte disa pjesë të Çekosllovakisë të banuara nga folësit gjermanë si zonën e njohur si Sudetenland. Eshtë e panevojshme të thuhet, se vetë Çekosllovakia nuk ishte e ftuar as në konferencë.
Chamberlain besonte se një luftë e madhe u pengua dhe prandaj u shpreh me krenari “Unë besoj se do ketë paqe në këtë kohë”. Më pas, Chamberlain u propozua për Çmimin Nobel për Paqe në vitin 1939 nga disa njerëz.
Debati që pasoi bëri që shumë njerëz të reagojnë, përfshirë deputetin socialdemokrat të Suedisë, Erik Brandt.
“Ai mendonte se nëse bota do të lëvdonte Chamberlain për të kërkuar Adolf Hitlerin që të mos fillonte një luftë, atëherë çmimi mund t’i jepej edhe Hitlerit për të mos filluar luftën”, thotë Gustav Källstrand, intendant i parë në Muzeun Nobel, shpjegoi për të përditshmen finlandeze Hufvudstadsbladet.
“U prit mjaft keq, dhe ai më vonë tërhoqi nominimin, u detyrua të japë një shpjegim se nuk ishte menduar seriozisht”, shpjegoi Källstrand.
Edhe pse emërtimi u tërhoq, nuk u kthye nga historia.
Një kandidat tjetër më pak i njohur ishte aleati dhe vëllai i armatosur i Hitlerit, Benito Mussolini, i cili u propozua në vitin 1935, në të njëjtin vit kur diktatori fashist i Italisë pushtoi Etiopinë.
Sipas Gustav Källstrand, megjithatë, nuk është me të vërtetë e çuditshme që ka pasur disa nominime të veçanta gjatë viteve.
“Në shpërblime të tjera, njerëzve u kërkohet të japin propozime, kjo nuk bëhet pa dallim, por në vend të kësaj, ftesat u dërgohen studiuesve individualë, universiteteve, akademive shkencore dhe të ngjashme. Në rast të çmimit të paqes, është një proces shumë më i hapur”, argumenton Källstrand.
Për çmimin e paqes, deputetët nga e gjithë bota, ish-fituesit e çmimeve dhe kërkuesit kontribuojnë më shumë në nominime.
“Në mënyrë që të emërohet, të themi, për çmimin e fizikës, duhet të zgjidhet nga një ekspert. Në rastin e një çmimi të paqes, një nominim nuk do të thotë asgjë, për shkak të numrit absolut të kandidatëve”, pretendoi Källstrand.
Ndoshta për ironi, edhe arroganti i Hitlerit, Joseph Stalin u propozua, jo një herë por dy herë, për përpjekjet e tij për t’i dhënë fund Luftës së Dytë Botërore.
Emërimi i tij i parë ishte në vitin 1945, nga historiani norvegjez dhe ish ministri i jashtëm Halvdan Koht dhe tre vjet më vonë nga profesori çek Wladislav Rieger, megjithatë ai nuk pati sukses në marrjen e çmimit Nobel. /b.d
Diskutime rreth kësaj post