Analisti Fatos Lubonja ka komentuar debatin për dekorimin e 67 luftëtarëve të Ballit Kombëtar nga ana e Presidentit Nishani, të cilët janë ekzekutuar në vitin 1943. I ftuar në News24, Lubonja thotë se ata që janë ekzekutuar janë martirë dhe nuk mund të thuhet se ishin bashkëpunëtorë të nazistëve, pasi ata ende nuk kishin ardhur. Megjithatë, Lubonja thotë se dekorimi bëhet për njerëz më të veçantë.
“Unë e ndaj në dy pjesë këtë debat. Pjesa e parë është e vërteta historike. Pjesa e dytë është politika. Manipulimi i historisë nga politika. Edhe vetë fjala ballist ka marrë një konotacion që njerëzit akoma se ndryshojnë dot. Bëhet fjalë për një ngjarje të ndodhur në muajt shtator tetor të vitit 1943. në këtë moment prishet Mukja, ku ishte bërë marrëveshja për një qeveri që do të ndante pushtetin mes ballistëve dhe komunistëve. Dhe këtu pati një luftë civile. Mbas prishjes së Mukjes fillon projekti i dytë komunist, që parashikon marrjen e pushtetit nga një parti e vetme. Historia tregon se Shehu i ka bërë një letër drejtuar Enver Hoxhës ku kërkon ndjesë që ka vrarë 67 persona. Ka një dokument të Hoxhës që i thotë se ne nuk duhet të armiqësohemi me të gjithë fshatarët. Këta janë të pafajshëm se robër lufte ishte, dhe nuk duhet të ishin vrarë. Mund të konsiderohen martirë për mënyrën sesi janë ekzekutuar. Dhe këtu duhet të normalizohet historia dhe Balli të shihet edhe me dritë-hijet e veta.
Mendoj se dekoratat janë më shumë për njerëz më të veçantë që kanë një kontribut të specifikuar. Për shembull rasti i Hamit Matjanit. Për të meriton të hapet debat. Hamit Matjanin do e shohim si një njeriu që tentoi të rrëzojë një regjim totalitar, apo si agjent të amerikanëve? Harrojnë se Matjanin e sollën këtu amerikanët dhe anglezët për të rrëzuar një regjim totalitar. Ai mund të meritojë një dekoratë. Të tjerët janë martirë, mund të meritojnë një memorial. Nuk i takojnë asnjë partie, janë të gjithë vendit. Nuk janë as të PD dhe as të PS” – thotë Lubonja.
Diskutime rreth kësaj post