Kryetari i Kuvendit Ilir Meta, në një intervistë për emisionin “Të Paekspozuarit” të Ylli Rakipit ka folur edhe për garën presidenciale. Meta e ka lënë të hapur mundësinë për të kandiduar si President i Republikës.
I pyetur nga Rakipi që nëse nuk bën përjashtim nga ata politikanë që ka dëshirën të jetë President i Shqipërisë, Meta u përgjigj në këtë mënyrë: “Që t’ju them që s’më ka shkuar në mendje s’do të isha i sinqertë, por jo ta shoh si domosdoshmëri. Edhe në rastin e kryetarit të Parlamentit, në rast se do të isha i bindur se qenia ime si kryetar i Kuvendit nuk do të ishte e dobishme, pavarësisht sa e dramatizoni situatën e Parlamentit, unë mendoj se për aq kohë sa jam i dobishëm”.
Rakipi: Jeni nga politikanët më të vështirët për tu komunikuar, mbeteni rob i klisheve.
Meta: Unë kur është thënë që reforma në drejtësi do të mbarojë në janar, gjithmonë ka qenë një kalendar që është respektuar dhe mund të ketë lëvizur 2 javë dhe asgjë më shumë, i Komisionit Parlamentar të Posaçëm. Është një reformë shumë e rëndësishme, si të thuash një rithemelim i dimensionit të drejtësisë. Nuk është e thjeshtë, që do të thotë që do të ketë ndikim në jetën institucionale.
Rakipi: Kush do ta bëjë këtë, përveç faktorëve ndërkombëtar? Detyrat tona janë të ndara, është një repart që shërben, por s’kam lidhje me reformën. Unë kam etikën e jo përgjegjësinë, gazetaria kështu është në të gjithë botën.
Meta: Të gjithë jemi të përgjegjshëm.
Rakipi: Në Shqipëri ata që themeluan 25 vjet këtë sistem drejtësie që kemi dhe themelojnë një tjetër përfshirë edhe ju totalisht, Saliu, Fatos Nano edhe demokratët rrëzojnë atë që ndërtuan.
Meta: Të sjellim të tjerë nga Marsi.
Rakipi: Ambasadorët?
Meta: Edhe ata janë të përfshirë, ata shprehin një vullnet politik. Flasim për Euralius, misioni i BE-së i specializuar. Duam të hyjmë në BE, duam të përmirësojmë sistemin e drejtësisë sipas standardeve edhe në drejtim të luftës kundër korrupsionit, krimit, integritetit të sistemit që është problem në këto dy dekada.
Rakipi: Është teorik, marrim një ligj tjetër që është aprovuar, e hodhi opozita, zuri vend ashtu. Ambasadori lëvizi me atë shpejtësi si tani për reformën në drejtësi. Pyetja ime është e thjeshtë, do të dekriminalizohet jeta politike dhe institucionale e vendit, institucionet më të rëndësishme? Si mund të ndodhë kjo? Nuk po themi se është e inkriminuar një kooperativë, por është inkriminuar parlamenti, kush e bëri, kush mban përgjegjësi?
Meta: Edhe para se të bëhej ligji, vetë realizimi,qoftë edhe presioni ndërkombëtar edhe presioni në të cilën u vu e gjithë politika për shkak të opinionit publik dhe ngjarjeve të papëlqyeshme. Mjaft dorëheqje kanë ndodhur nga Kuvendi edhe ky ligj është miratuar, hyn plotësisht në fuqi në fillim të muajit tjetër. Në këtë drejtim ka pasur progres. Po ka pasur dekriminalizim dhe do ti japë efektet pozitive në të ardhmen, nuk themi dot që nuk është pozitive.
Rakipi: Kryetarët morën dhe bënë çfarë deshën dhe futën në parlament njerëz me rekorde kriminale, a ka përgjegjës?
Meta: Patjetër që ka, unë jam dakord që ka përgjegjës, e fus edhe veten time si pjesë e kësaj përgjegjësie. Prandaj është reflektuar, është bërë ligji. Nuk dua të përmend raste të vendeve të tjera.
Rakipi: Po trafikantin që erdhi, kongresmeni?
Meta: Ai u dënua, ne e kemi pas këtë problem, e kemi marrë këtë përgjegjësi.
Rakipi: E njoh personalisht.
Meta:Nuk është kjo më e rëndësishme, ka ndodhur edhe në vende të tjera.
Rakipi: Është gjithë parlamenti i inkriminuar me kriminelë.
Meta: Bërja e ligjit, zbatimi i ligjit do ta pastrojë Kuvendin aktual dhe në të ardhmen.
Rakipi: Kush do ta pastrojë?
Meta: Qytetari.
Rakipi: Ambasadori i bëri thirrje popullit shqiptar mos votoni të inkriminuarit dhe mazhoranca shkoi dhe mbështeti të inkriminuarit. Sot ke kryetarë Bashkie të inkriminuar.
Meta: Nëse ka të inkriminuar, pushteti vendos ti largojë nga zyrat dhe në të ardhmen nuk do të kandidojnë më njerëz të tillë.
Rakipi: Përgjegjësia nuk është vetëm politike?
Meta: Duhet të bëjmë një ligj për ata që kanë përgjegjësi normale, gjykatësi më i mirë është opinioni. Ky është sistem që do të konsolidohet, me ligjin që është bërë dhe nuk do të bëhet më. Deri tani nuk ka qenë ligji.
Rakipi: Këta që i kanë sjellë nuk janë përgjegjës?
Meta: Politika ka përgjegjësinë e saj dhe ka ndërtuar një ligj që do të bëjë të pamundur penetrimin e tyre në parlament apo administratë. Politika reflektoi, bëri këto hapa duke treguar një përgjegjshmëri dhe pse me vonesë.
Rakipi: Nuk e di sesa shikuesi e kupton këtë mënyrë sjellje?
Meta: Me ligjet që kemi pasur deri tani nuk ka qenë e evitueshme që një person që ka pasur një problem, por që merrte deshminë e penalitetit, tani kjo gjë nuk mjafton.Unë nuk bëj investigime, ne bëmë një ligj që se ka asnjë vend në Europë për ta evituar, vetë qytetarët do ta shohin se ka ndikim pozitiv.
Rakipi:Jam skeptik për faktin e reformës, reforma që ndërmarrim. Sepse ka 25 vjet, ju jeni politikani me më shumë përvojë, këtu nuk ka fajtorë individë, është vetëm ligji. Ne vrapojmë të mbarojmë një proces, bëjmë procesin zgjedhor, vrapojmë për të ndryshuar ligjin. Shqipëria e goditur nga komuniteti ndërkombëtar, nga vëzhguesit.
Meta: Ka individë fajtorë, nëse do të përpiqemi që të zerojmë gjithçka. Bëjmë çudi si jemi anëtarë të NATO-s, vend kandidat për në BE. Unë mendoj se jemi në një moment ku absolutisht ka një reflektim të thelle dhe kërkese e thellë e shoqërisë padyshim, që është partnerëve ndërkombëtarë dhe BE që ka rritur kërkesën ndaj vendeve që aspirojnë për hapje negociatash dhe anëtarësim në BE dhe gjithëpërfshirja e tyre duhet kuptuar në këtë drejtim. Dhe në kushtet kur ka skepticizëm të pranueshëm ndaj klasës politike në vend apo edhe atyre që përfaqësojnë sot sistemin e drejtësisë për ti ndryshuar gjërat me themel në të ardhmen. Është dhe përgjegjësia juaj për të kontribuar në funksionimin e këtyre institucioneve të reja që nuk duhet të dështojmë në forcimin e ligjit kundër korrupsionit, krimit, por edhe shërbimit ndaj qytetarëve. Nuk e mendoj se duhet kufizuar. Nëse sot një gjyq zhvillohet për 7 vjet në saj të kësaj reforme duhet të shkurtohet koha dhe qytetarët të marrin atë drejtësi që meritojnë. Gjithë ky alarm që po shtyhet, s’po bëhet, më duket e kotë kjo reformë, po ecën me ritmin e planifikuar në axhendën e përbashkët të Kuvendit të Shqipërisë dhe partnerëve ndërkombëtar. Pritet opinioni përfundimtar i Venecias pas kësaj, në një kohë të shpejtë, ne do të japim një zgjidhje përfundimtare që do të hape rrugën ndaj ligjeve që do të miratohet, që do të japin fryte të jashtëzakonshme, nuk mendoj se në një kohe të sigurt do të ndryshojë çdo gjë, por ndryshimi do të jetë i padiskutueshëm, i qëndrueshëm dhe aboslutisht jam optimist, por gjithmonë me këmbë në tokë.
Rakipi: Kështu duam të gjithë.
Meta: është një problem përqendrimi i të gjitha baterive në reformën në drejtësi në marrëdhënie me publikun kur flasimpër reformën në drejtësi, për korrupsionin, krimin duket sikur eklipsohen tema të tjera me ekonominë e kështu me radhë. Është e rëndësishme të ruajmë një balancë mes këtyre temave. Reforma që pritet është ajo e drejtësisë. Pse nuk u bë më përpara? Sepse ishte para saj një reformë po kaq e madhe, reforma territoriale për të ndryshuar sistemin tonë administrativ, ndryshim pas 25 vjet kur u shkrinë koperativat si sistem kishte mbetur dhe nuk është reformë e vogël që u kërkua më shumë se 1 vit kohë, pastaj do të fillonte reforma në drejtësi dhe do të ecë me kohën e duhur, çdo gjë ka ecur në kohën e duhur, këto ka qenë afatet, në pranverë do të miratohen ndryshimet kushtetuese. Ndërkohë që ka një angazhim të BE që e theksuan dhe dy eurodeputetët e Partive Popullore Kukan dhe Fleckenstein për të amortizuar mosbesimin mes palëve dhe për të garantuar transparencën e procesit do të ketë një monitorim nga BE.
Rakipi: Pyetja ime konsistonte diku tjetër, në 25 vjet në Shqipëri nuk kanë munguar reformat, por njerëz të dënuar kemi vetëm një rast të Nanos në nivelin e lartë dhe më pas gjykata i dha pafajësinë.
Meta: Ju më thatë një emër, Fatos Nanon dhe unë nuk kam ndërmend të merrem me emra dhe statistika. Nuk është kjo çështja kryesore. Çdo konceptim për burgosje të politikanëve është dështim, sepse e politizon këtë proçes dhe tregon do të thoja një vizion apo mungesë vizioni të reformës. Duhet parë si do të japë impakt në shoqëri, qytetarë që kanë probleme çdo ditë me drejtësinë, gjykatat, prokurorinë. Se burgosjet politike siç ishte rasti i Fatos Nanos që u akuzua për korrupsion, por ishte edhe vala e komunizmit dhe synonin shpërbërjen e PS mbas 1 viti burgosje të Fatos Nanos. Regjimi i Berishës ka qenë çeliktë, i ndryshëm nga ai i dyti, si u përmbysën raportet elektorale. Referendumi i propozuar nga Berisha u rrëzua me 60 përqind, kjo është një konceptim si shoë, për më shumë për opinionin publik mund ta kënaqin për një jave konceptimi i reformës si ndërtimi i një funksioni transparent të drejtësisë. Duke ardhur te pyetja juaj, ku është konceptimi i LSI për të ardhmen konceptimi i kësaj reforme si një rithemelim i institucioneve të drejtësisë, garantimin e një sistemi të thjeshtë llogaridhënës që nuk bazohet të integritetit të tyre por te funksionimi i sistemit një prokuror gjykatës apo kushdoqoftë nën efektet e një ndikimi politik nuk merr një vendim të drejtë, ai del jashtë sistemi. Mos të harrojmë, jemi një vend i vogël, duke qenë i tillë jemi të lidhur me njëri-tjetrin. Politikanët, prokurorët, gjyqtarët, kanë familje, lidhje, këto lidhje personale janë shumë të forta, nuk duhet të harrojmë se zbatimi i ligjit është edhe çështje kulture, jo vetëm ndëshkueshmërie.
Rakipi: Vëzhgimi juaj është i drejtë, reforma është e domosdoshme dhe duhet të jetë në një plan të gjerë.
Meta: Mos të harrojmë se kjo reformë përfshin proçesin e vet, një verifikim, skanim i gjithë gjyqtarëve, prokurorëve për të verifikuar integritetin, ça kanë bërë dhe ça mund të bëjnë apo për të dalë jashtë sistemit është një masë ekstreme. Do të nisë nga vetë brenda këtij sistemi dhe do të jetë paralajmërim i qartë për ata që duhet të jenë në sistem që do të ruajnë integritetin e tyre edhe ata që do i bashkohen. Do të jetë një proçes i monitoruar edhe nga ndërkombëtarët, janë masa të forta që nuk kanë ndodhur asnjëherë deri tani me vetë ndëshkueshmërinë brenda sistemit.
Rakipi: Duket që kjo reformë nuk ka nisur me këtë objektiv që ju thoni, perceptimi një pjese të madhe njerëzish edhe ndërkombëtarë edhe politikanë për të vazhduar të jetojnë sa më gjatë për të rritur kredencialet e veta përballë ndërkombëtarëve, reforma është bërë për të burgosur politikanë.
Meta: Kjo gjë mund të ndodhë dhe duhet të ndodhë, dëshirat brenda politikës janë tjetër gjë e rëndësishme, është integriteti i realizimit të reformës dhe sistemit të ri të drejtësisë që do të rithemelohet pas kësaj reforme nëse ruajmë integritetin dhe garantojmë integritetin. Në kjo do të ndodhë, nëse garantojmë integritetin e proçesit të reformës dhe sistemit që do të krijohet pastaj nuk ka asnjë shqetësim do të funksionojë ndaj kujdo politikani, biznesmeni, gazetari.
Rakipi: Si do të garantosh, kur Ambasadori thotë që Edi Rama e do këtë reformë dhe Meta me Berishën nuk e duan?
Meta: Nuk dua të merrem me komentet e gazetarëve, për LSI gazetarët edhe disa nga ata kolegët tuaj që i dini mirë kanë thënë që ishte kundër Byrosë së Hetimit që ne e votuam dhe më pas u rrëzua nga Gjykata Kushtetuese. Ne jemi për konsensus si standard.
Rakipi: Aludimet janë deri aty, sa njerëz por dhe partnerë thonë se Ilir Meta është politikani si shënjestër.
Meta: Meta është mësuar me drejtësi pa integritet, nuk kam asnjë shqetësim nga askush, prokurorët e mi. Prokurorë, gjyqtarë janë qytetarë të mi, kam parë si këto intriga, kanë dështuar, shqetësohu për integritetin e kësaj reforme, për ju si qytetarë.
Rakipi: Ne tu themi qartësisht se qëndrimet tuaja janë pro.
Meta: Kur keni dëgjuar ju të kundërtën.
Rakipi: Thonë që qëndrimet eIlir Metës janë kundër saj.
Meta: Ilir Meta ka qenë gjithmonë pro saj, reforma administrative territoriale, pak u mundua Ilir Meta. Unë kam luftuar për reformën territoriale, jam kujdesur nga fillimi në fund, deri te letra e Bashës dhe këtë punë po e bëj sërish. Çdo gjë që do të vij sipas Venecias, 20 votat e LSI kanë qenë dhe do të jenë për reformën, a do të mjaftojmë këto vota, pse Venecia se e kemi pranuar të gjithë se ne do ti respektojmë standardet, institucioni më i lartë më i kualifikuar është Venecia, por e bëjmë këtë reformë që të hyjmë në BE, kush do e çertifikojë këtë reformë për të ardhmen, përsëri Venecia dhe Euralius.
Rakipi: Sigurisht që Shqipëria ka specifikat e veta, këto reforma 25 vjet jo vetëm për shkak të vullneteve por edhe për të implementuar. Jeni dakord që ndërkombëtarët të jenë kaq prezent deri në ndërhyrje flagrante, ndoshta bëjnë dhe gabime, e implementojnë si duan ata dhe Rama të jetë me të gjitha pushtetet, se tani jeni në muaj mjalti me Ramën.
Meta: Se mendoj fare, jo se mendoj, ju përpara keni një politikan që është i vjetër në politikë sa jeni ju në media, mua më ka kalitur doktori që i ri fare, që me ngjarjet e Poliçanit, nuk i mendoj fare këto gjëra. Ajo që unë mendoj dhe që të gjithë duhet ta mendojmë është që të gjithë të jenë të bindur që kjo reformë nuk do të jetë një shoë.
Rakipi: Është thembra e Akilit?
Meta: Patjetër, do të zgjidhë shumë çështje hetimi, gjykimi, probleme jetike mbi korrupsionin, krimin, funksionimin e institucioneve dhe kështu me radhë.
Rakipi: Shumë kush nuk tregon si do të bëhet, janë shumë pak ata që e dinë si do të bëhet, si do të sigurohet drejtësi.
Meta: Për këtë kam qenë që të ketë një debat më të gjerë, kemi kohë dy muaj përpara sepse shumë çështje janë të qarta. Diferenca, dallimi, fjala vjen për gjykimin do të kemi një gjykatë të lartë administrative, nga ana tjetër apo do të kemi një sistem me gjykatë supreme që do të ketë karakter suprem në mënyrë që për një plagosje 10 gjykata të mos japin vendime të ndryshme. Rastet të jenë të unifikuara dhe të qartë, fitohet në transparencë, në shpejtësi të gjykimit, problemi i hetimit, sa të mundet ping-pongu, të ndalohet se gjykata thotë kështu, politika ashtu edhe kështu me radhë. Thelbi është si do të konsolidohet shtylla e hetimit, duhet të ketë diskutim të gjerë, por duhet ta bëjmë. Ka qenë proces që janë angazhuar ekspertët.
Rakipi: Në këtë rast duhet të marrin pjesë të gjithë.
Meta: Kjo nuk është reformë që mbaron në 2 muaj do të ketë vijimësinë e saj. Do të ketë. Jam i bindur për këtë gjë.
Rakipi: E vërteta ishte me ju, kryetarët morën në dorë gjithçka, për tu bërë perandor të partive në 2008, pse ju nuk jeni tani një njeri që merrni iniciativën për të korrigjuar këtë gabim fatal, ju zotëroni çelësin e kësaj mazhorance.
Meta: Ndryshimet kushtetuese nuk janë çështje, mazhorance edhe kur çdo lloj ndryshimi numerikisht është e pamundur. Jemi në një proçes, por ndërkohë kemi edhe Komisionin parlamentar për reformën zgjedhore kemi mendimet tona, opinionet tona, jemi stoik në çështjen e listave të hapura, ka opinione pozitive nuk i imponojmë dot.
Rakipi: Edhe ju erdhi për shtat kjo?
Meta: Jemi për një sistem transparent,
Rakipi: Të vijmë te reforma, te një pikë delikate çfarë sistemi preferoni ju?
Meta: Sistemi aktual me korrektim kombëtar, të mos humbasin votat. Do të ishte më i drejti dhe më përfaqësuesi. Janë shumë parti që mund të humbasin votat, edhe të ndryshosh çdo 8 vjet nuk shkon.
Rakipi: PS dhe PD i miklon ideja për të ndërtuar rregulla të tilla që do ti ofrojë tortën e pushtetit për të pasur çdo gjë.
Meta: 2008 qëndrim heroik i Ora News, stacioni më heroik, ishte i vetmi stacion që jepte grevën e LSI dhe deputetëve.
Rakipi: Zoti Meta, dëshira dhe pasioni i PS dhe PD shpesh është që LSI është një barrë shumë e madhe për ta që e reflektojnë herë pas here, është dyshuar edhe për takime të fshehta të lidershipit të zotit. Rama dhe Basha jashtë Shqipërisë, ku ka zë nuk është pa gjë, dëshira për të qenë vetëm dhe pastaj bën gjithçka.
Meta: Ideja ime është që në çdo rast ata që vendosin janë qytetarët shqiptarë, askush nuk e pengon për të qeverisur e vetme.
Rakipi: A do të jetë Meta President i Republikës së Shqipërisë në 2017?
Meta: Së pari kemi një President kam shumë konsideratë, kjo ide ekziston për këdo që ka moshën mbi 40 vjeç për Ilir Metën. Nuk është e rëndësishme ça është sot, ça do jetë në 2017. Më e rëndësishme është që të shërbejë që vendi ynë që qytetarët tanë të realizojnë pritshmërinë ndaj klasës politike.
Rakipi: Je nga komunikuesit më të vështirë, le ta bëjmë pyetjen në mënyrë tjetër, a dëshironi të jeni President i Republikës së Shqipërisë.
Meta: Çdo politikan aktiv nuk është se nuk e mendon, se nuk do ta pranonte këtë pozicion në një moment të caktuar, në rrethana të caktuara. Asnjë lloj pozicioni nuk është qëllim në vetvete, është produkt i natyrshëm i një instance të caktuar.
Rakipi: Pra zoti Meta nuk bën përjashtim nga ata politikanë që ka dëshirën të jetë President i Shqipërisë?
Meta: Që t’ju them që s’më ka shkuar në mendje s’do të isha i sinqertë, por jo ta shoh si domosdoshmëri. Edhe në rastin e kryetarit të Parlamentit, në rast se do të isha i bindur se qenia ime si kryetar i Kuvendit nuk do të ishte e dobishme, pavarësisht sa e dramatizoni situatën e Parlamentit, unë mendoj se për aq kohë sa jam i dobishëm.
Rakipi: Ju nuk keni guxuar të përfshini elementë me të shkuar kriminale?
Meta: Jam i hapur për të qenë në funksion të çdo zgjidhje që ndihmon vendin.
Rakipi: Viti 2017 është i vështirë, do të zgjidhet Presidenti apo parlamenti i ri, mund të kalojë në krizë nuk do të ketë aksidente për zgjedhje të parakohshme?
Meta: S’më ka shkuar në mendje për këtë procedurë, jemi larg kësaj periudhe. Kemi vetëm një prioritet, të kalojmë reformën në drejtësi, paketën kushtetuese sa më parë. Dekriminalizimi do të ketë vlera pozitive në të ardhmen.
Rakipi: Z. Edi Rama, ju dini se shpesh ai është njeriu i befasive të mëdha, elementë që vështirë t’i lexosh te një politikan klasik, nëse ai propozon Nanon për President, ju e pranoni?
Meta: Jemi tepër herët për kandidatura, prioriteti im është reforma në drejtësi.
Diskutime rreth kësaj post